یکی از وظایف مهم اتوماسیون در فرآیندهای تکنولوژیکی در صنعت، اندازه گیری سطح و یا وزن مایعات (ارتفاع مایعات) در مخازن مختلف می باشد. برای این منظور از انواع روش های مختلف و تجهیزات اندازه گیری متنوعی استفاده می شود که هر کدام از لحاظ نوع اتصال، نحوه عمکلرد و دقت در اندازه گیری با یکدیگر تفاوت دارند. در این مقاله به بررسی اندازه گیری سطح مخازن با کمک سنسور فشار خواهیم پرداخت.
روش اندازه گیری سطح مایع هیدرواستاتیک
روش اندازه گیری سطح مایع هیدرواستاتیک (Hydrostatic liquid level measurement method) بر اساس تعیین فشار هیدرواستاتیک اعمال شده توسط مایع به پایین مخزن انجام می شود. فشار هیدرواستاتیک به ارتفاع ستون مایع بالای تجهیز اندازه گیری و چگالی مایع بستگی دارد، و با فرمول زیر تعیین می شود:
p = ρgh
بنابراین ارتفاع ستون مایع برابر است با:
h = p / ( ρg )
h = ارتفاع ستون مایع |
p فشار ستون مایع = (pa پاسکال) |
ρ = چگالی مایع(kg / m3) |
g = شتاب سقوط آزاد )9.81 m / s2) |
سطح مقطع مخزن (m2) = A |
حجم مخزن (m3) = V |
جرم مایع (Kg) = m |
وزن مایع (N) = W |
پس از محاسبه ارتفاع مایع برای محاسبه وزن مایع داریم:
V = Ah
m = ρV → W = mg
انواع سنسور های فشار اندازه گیری سطح مایع هیدرواستاتیک:
رایج ترین سنسور های فشار (ترانسمیتر فشار) اندازه گیری سطح مایع با توجه به نحوه نصب (Mounting) و نوع پورت فشار عبارتند از:
- سنسور فشار بیرون نصب شونده pressure transmitter Externally mounted
- سنسور فشار قابل غوطه ور شدن در مایع (سنسور فشار غوطه ور) (Immersion level sensor) Submersible pressure transmitter
بیرون نصب شونده
Externally mounted pressure transmitter |
قابل فرو رفتن و غوطه ور شدن در مایع
Submersible pressure transmitter |
سنسور فشار (ترانسمیتر فشار) بیرون نصب شونده:
سنسور فشار (ترانسمیتر فشار) بیرون نصب شونده در واقع همان سنسور فشار قلمی سوزنی (نفوذی) و یا سنسور فشار فلاش دیافراگمی می باشد که برای اندازه گیری فشار مایعات و گازها استفاده می شود و معمولا خارج از مخزن (پایین ترین نقطه مخزن) توسط پورت اتصال رزوه ای (Threaded) یا فلنج (Flange) و غیره متصل می شود.
معولا در مواقعی که امکان سوراخ کردن مخزن و گرفتن انشعاب وجود داشته باشد از این دسته از سنسورهای فشار استفاده می شود.
نکات بسیار مهم در مورد اندازه گیری سطح مخازن با سنسور فشار
- در صورتی که مخزن درباز باشد (تبادل هوا با محیط اطراف داشته باشد) فشار هوای گاز بالای سیال در واقع همان فشار هوای محیط است بنابراین باید از سنسورهای فشار گیج یا نسبی (Gauge / Relative) استفاده کنید، در این صورت تاثیر فشار هوای اتمسفر بر روی اندازه گیری حذف خواهد شد. بنابراین طبق فرمول زیر داریم:
p = ρgh → h = p / ( ρg )
- در صورتی که مخزن دربسته باشد (در مخزن بسته باشد و هیچ تبادل هوایی با محیط اطراف نداشت باشد) فشار گاز بالای سیال در مخزن با فشار هوای محیط اطراف مخزن متفاوت است بنابراین باید از سنسور های فشار دیفرانسیل (Differential / DP) استفاده کنید. مطابق عکس این سنسور ها اختلاف میان فشار هیدرواستاتیک و فشار گاز بالای سیال درون مخزن (Δp) را محاسبه می کنند. بنابراین طبق فرمول زیر داریم:
Δp = p1 – p2 = ρgh → h = Δp / ( ρg )
سنسور فشار (ترانسمیتر فشار) قابل فرو رفتن و غوطه ور شدن در مایع:
سنسور فشار (ترانسمیتر فشار) Submersible به منظور اندازه گیری سطح مایعات (ارتفاع مایعات) استفاده می شود و به آن سنسور فشار (ترانسمیتر فشار) هیدرواستاتیک نیز گفته می شود. در واقع عملکرد آن ها بر اساس اندازه گيري فشار هيدرواستاتيك ستون مايع می باشد.
معولا در مواقعی که امکان سوراخ کردن مخزن و گرفتن انشعاب وجود نداشته باشد (مانند مخازن سیمانی) از این دسته از سنسورهای فشار استفاده می شود.
طراحی و نحوه عملکرد سنسور فشار قابل غوطه ور شدن در مایع (Submersible)
سنسورهای غوطه ور معمولا به شکل یک استوانه فلزی محکم مهر و موم شده با یک کابل هیدرومتری ساخته شده می شوند. یک کلاهک محافظ (قابل جدا شدن) از دیافراگم سنسور در مقابل از آسیب های مکانیکی محافظت می کند. هنگام اندازه گیری سطح مایع چسبناک و تمیز کردن سنسور می توان کلاهک را جدا نمود.
سنسور حرکت مکانیکی وارد شده به دیافراگم را به یک سیگنال الکتریکی تبدیل می کند. سپس ماژول الکترونیکی این سیگنال را به سیگنال های الکتریکی استاندارد آنالوگ مانند: 4 … 20 mA، 0 … 10 VDC، 0 … 20 mA و سیگنال های دیجیتال از طریق پروتکل HART و پروتکل Modbus تبدیل می کند.
این سنسور ها دارای دو نوع کابل اتصال داخلی غیر قابل جدا شدن و قابل جدا شدن می باشند. استفاده از یک کابل اتصال قابل جدا شدن باعث تعمیر و نگهداری راحت تر سنسور می شود.
وظیفه کابل اتصال، انتقال سیگنال و تغذیه سنسور می باشد. این کابل شامل یک پوسته بیرونی می باشد که از مواد مختلفی تشکیل شده است.
نکته:
در بسیاری از موارد به دلیل شرایط خاص فرآیند، سیال، مخزن و غیره امکان استفاده از هیچ یک از سنسورهای فشار به منظور اندازه گیری سطح وجود ندارد و باید روش ها و تجهیزات اندازه گیری دیگری مانند سنسور های خازنی، سنسور های اولتراسونیک، رادار، لول سوئیچ و غیره استفاده نمود. در صورت تمایل به کسب مشاوره در این خصوص می توانید با تیم پشتیبانی فنی ما تماس بگیرید.
برخی از کاربرد سنسور های فشار اندازه گیری سطح مایعات عبارتند از:
کشتی سازی | |
صنایع شیمیایی | |
صنایع آب و فاضلاب:
تصفیه آب و محیط زیست، نظارت بر چاه های عمیق و آب های زیرزمینی، نظارت بر فاضلاب ها، نظارت بر ایستگاه های پمپاژ |
|
صنعت نفت و گاز | |
صنایع غذایی | |
صنایع تولید انرژی |
سخن پایانی
مجموعه رکسنس ارائه دهنده ی انواع سنسور فشار، ترانسمیتر فشار، ترانسمیتر فشار ویکا، سنسور فشار مذاب، سنسور فشار اکسترودر، برای دریافت قیمت سنسور فشار و قیمت ترانسمیتر فشار می توانید با مشاورین مجموعه برای داشتن انتخابی بهتر در ارتباط باشید.