سنسور فشار مذاب

قالب گیری بادی یا بلومولدینگ

Blow Molding

منظور از قالب گیری بادی که به آن قالب گیری دمشی یا بلومولدینگ (Blow Molding) هم گفته می شود، فرآیند باد کردن یک ترموپلاستیک (Thermoplastic) گرم و توخالی (Hollow) از پیش فرم دهی شده (Preform) یا پاریزون (Parison)، درون یک قالب بسته (Closed Mold) می باشد. بنابراین شکل نهایی محصول همانند قالب و به صورت توخالی است.

به بیان ساده تر فرآیند قالب‌گیری بادی Blow Molding Process شامل حرارت دادن یک لوله پلاستیکی (Plastic Tube) معروف به پریفرم یا پاریزون تا نقطه ذوب آن (Melting Point) و سپس قرار دادن آن داخل حفره قالب (Mold Cavity) می باشد. که پس از این مرحله با استفاده از هوای فشرده پلاستیک ذوب شده مانند یک بادکنک باد می شود تا شکل قالب را به خود بگیرد اما درون آن همچنان توخالی باشد. مقدار پلاستیک مصرف شده و فشار هوا (Air Pressure) تعیین کننده میزان ضخامت محصول نهایی است.

با استفاده از این فرآیند می توان طیف گسترده ایی از قطعات توخالی قالب گیری شده (از جمله بطری‌ های پلاستیکی) را از مواد پلاستیکی گوناگون تولید نمود. به طوری که در ایالات متحده، صنعت پلاستیک (Plastic Industry) سومین صنعت تولیدی بزرگ این کشور محسوب می شود. پلاستیک ‌ها زندگی ما را آسان‌ تر کرده و به ما کمک می کنند که چیزهای مقرون ‌به صرفه تری تولید نماییم.

مواد قالب گیری بادی

Blow Molding Materials

مواد خام ترموپلاستیک که در فرآیند قالب گیری بادی یا دمشی مورد استفاده قرار می گیرند به شکل گلوله یا گرانول های کوچکی (Small Pellet or Granule) هستند که ابتدا ذوب شده و سپس به یک لوله توخالی به نام پاریزون (Parison) تبدیل می شوند. قطعات قالب گیری شده (Blow molded) را می توان از طیف گسترده ای از مواد ترموپلاستیک تهیه نمود که برخی از آنها عبارتند از:

• پلی اتیلن سبک یا پلی اتیلن با چگالی کم (Low Density Polyethylene یا LDPE) 
• پلی اتیلن سنگین یا پلی اتیلن با چگالی بالا (High Density Polyethylene یا HDPE)
• پلی اتیلن ترفتالات (Polyethylene Terephthalate یا PET)
• پلی پروپیلن (Polypropylene یا PP)
• پلی‌وینیل کلراید (Polyvinyl Chloride یا PVC)
• نایلون (Nylon)
• آکریلونیتریل بوتادین استایرن (Acrylonitrile Butadiene Styrene یا ABS)
• اتیلن-وینیل استات (Ethylene-vinyl acetate یا EVA)
• ترموپلاستیک الاستومر (Thermoplastic Elastomer یا TPE)
• کوپلی استر (Co-polyester)
• پلیمر سیکلوئولفین (Cyclic Olefin Polymer یا COP)
• کوپلیمر سیکلوئولفین (Cyclic Olefin Copolymer یا COC)
• پلی استیرن (Polystyrene)

وجود طیف گسترده ای از مواد مناسب برای استفاده در قالب گیری بادی یا بلومولدینگ به این معنی است که می توان از این فرآیند برای توسعه قطعات متناسب با نیازهای دقیق استفاده نمود.

کاربردهای قالب گیری بادی

Blow Molding Applications

از فرآیند قالب گیری بادی می توان برای تولید انواع مختلفی از قطعات کمک گرفت. این قطعات عموماً پلاستیک توخالی و با ضخامت کم هستند که به طور مرتب در اشکال و اندازه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. به عبارت دیگر این فرآیند فقط به تولید بطری ها محدود نمی شود و طیف گسترده ایی از محصولات دیگر را دربر می گیرد. برخی از محصولات متداول تولید شده توسط قالب‌گیری بادی عبارتند از:

بطری های آب و نوشابه، بطری های شامپو، بطری های شیر، روغن دان ها، مخازن ذخیره سازی، وان و طشت های پلاستیکی، بشکه ها و موانع ساختمانی، صندلی های استادیوم، اسباب بازی و لوازم ورزشی، بدنه فن ها و خنک کننده ها و غیره.

همچنین بلومولدینگ در صنعت خودرو سازی نیز کاربرد فراوانی دارد و طراحی و تولید انبوه قطعات خودرو را ساده و مقرون به صرفه تر می کند. برخی از قطعات معمولی خودرو که با روش قالب گیری دمشی تولید می شوند عبارتند از:

داکت های تهویه خودرو، مخازن مایعات، شلگیر یا گل پخش کن ها، گلگیرها، کنسول، پنل ها، صندلی ها، سیستم های ذخیره سازی، محافظ یا داکت های برقی و غیره.

به طور خلاصه، قالب گیری دمشی کاربردهای بسیار متنوعی دارد و روشی عالی برای تولید تعداد زیادی از قطعات ارزان قیمت است.

فرآیند قالب گیری بادی

Blow Molding Process

انواع مختلفی از قالب‌گیری بادی وجود دارد که تفاوت آنها بیشتر در نحوه تشکیل پاریزون، اندازه پاریزون و نحوه حرکت پاریزون بین قالب ها می باشد. انواع اصلی قالب گیری بادی یا بلومولدینگ عبارتند از:

1. قالب گیری بادی اکستروژن (EBM یا Extrusion Blow Molding)
2. قالب گیری بادی تزریقی (IBM یا Injection Blow Molding)
3. قالب گیری بادی تزریقی کششی (ISBM یا Injection Stretch Blow Molding)

قالب گیری بادی مدرن (Modern Blow Molding)

یک فرآیند کاملاً اتوماتیک است که امکان تولید هزاران قطعه در مدت زمان کوتاهی را فراهم می کند. به طور کلی این فرآیند شامل مراحل زیر است:

• ابتدا گلوله های پلاستیکی یا گرانول بسته به نوع اکسترودر از طریق Hopper یا Screw وارد دستگاه می شوند.
• سپس ذوب می شوند و به شکل پاریزون در می آیند که شبیه به لوله ایی است که فقط یک طرف آن باز می باشد.
• سپس در جای خود درون قالب (Mold) بسته می شوند.
• در مرحله بعد هوای فشرده پاریزون را باد می کند تا جایی کل فضای قالب را پر کند.
• در پایان پس از خنک شدن پلاستیک، دستگاه قالب را باز کرده و قطعه را جدا می کند و آنرا برای هر گونه اعمال تغییرات به بخش های دیگر ارسال می کند.

سنسور فشار مذاب

در روش IBS و ISBM، یک پریفرم جایگزین پاریزون می شود. منظور از پریفرم (Preform) لوله‌ هایی با یک سوراخ است که زودتر از موعد ساخته شده ‌اند و از طریق قالب گیری تزریقی (Injection Molding) تولید می شوند. یک طرح پریفرم ممکن است برای چندین طرح مختلف از محصولات قالب گیری بادی استفاده شود که راهی برای تولید انبوه در برخی از موارد می باشد. شکل زیر مربوط به تولید یک محصول به روش قالب گیری تزریقی می باشد.

تفاوت قالب گیری بادی و قالب گیری تزریقی

Blow Molding vs Injection Molding

قالب گیری بادی (Blow Molding) و قالب گیری تزریقی (Injection Molding) دو مورد از رایج ترین روش های تولید قطعات و محصولات پلاستیکی با کیفیت و مقرون به صرفه می باشند، با این حال هر یک آنها تفاوت هایی با یکدیگر دارند. مهم ترین تفاوت میان قطعات ساخته شده توسط روش قالب گیری تزریقی و قالب گیری بادی این است که در روش قالب‌گیری تزریقی قطعات به صورت محکم و ضخیم و توپر تولید می شوند در حالیکه قطعات تولید شده توسط روش قالب‌گیری بادی به صورت توخالی می باشند.

بنابراین اگر به دنبال تولید یک محصول با بدنه ضخیم و مستحکم هستید، روش قالب گیری تزریقی ممکن است همان چیزی باشد که به دنبال آن می گردید. برخی از نمونه های رایج قطعاتی که توسط قالب‌گیری تزریقی ایجاد می شوند عبارتند از: درب بطری ها، شانه ‌های مو، کیس های کامپیوتر و بدنه تلویزیون. اما اگر به دنبال تولید محصولی هستید که انعطاف پذیر و کاربردی باشد و بتواند مایعات درون خود نگه دارد (مانند بطری آب)، قالب‌گیری بادی همان روشی است که به آن نیاز دارید.

• در ویدیو های زیر تفاوت میان انواع روش های قالب‌گیری بادی به خوبی نمایش داده شده است.